چاپ این صفحه

  • در تامین اجتماعی مشکل ساز و کار نداریم؛
کارفرمایانی که در تامین اجتماعی کارمندان مشکل دارند در اداره سازمانشان هم مشکل دارند!

کیاست - پرنیا پورسعیدی: تامین اجتماعی به هر نوع برنامه حمایت اجتماعی اطلاق می گردد که توسط قانون و یا هرگونه توافق الزام آور برقرار شده باشد و هدف آن فراهم ساختن میزانی از تامین درآمد مالی در مواجه با مخاطرات دوران بازنشستگی، بازماندگی، از کارافتادگی، بیکاری و یا پرورش فرزندان باشد. تامین اجتماعی می تواند خدمات درمانی در حوزه پیشگیری و درمان را نیز ارایه کند.

بنا بر تعریف ارایه شده از سوی اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی، تامین اجتماعی می تواند شامل برنامه های بیمه اجتماعی، برنامه های حمایت اجتماعی، برنامه های همگانی، برنامه های تعاونی، صندوق های ملی احتیاط، و سایر طرح ها از جمله رویکردهای مبتنی بر بازار گردد، که بنا بر روش یا قانون ملی، بخشی از سیستم تامین اجتماعی یک کشور را تشکیل می دهند.

اولین برنامه های تامین اجتماعی مبتنی بر بیمه اجباری در اواخر قرن ١٩ در اروپا بنا نهاده شدند. با اینحال، گسترش هر چه بیشتر برنامه های ملی تامین اجتماعی در سراسر جهان، که عمدتا نتیجه مستعمره زدایی و تاسیس دولت های مستقل جدید پس از جنگ جهانی دوم بود طی قرن بیستم صورت پذیرفت. گسترش تامین اجتماعی مورد حمایت کنوانسیون ها و دستگاه های بین المللی گوناگونی قرار گرفته است و شناخت تامین اجتماعی به مثابه حق اساسی بشر  به بیانیه جهانی حقوق بشر در سال ١٩٤٨ باز می گردد. در چندین کشور از جمله آلمان و برزیل، تامین اجتماعی حقی است که توسط قانون اساسی تضمین می گردد. امروزه، بیشتر کشورها دارای اشکالی از سیستم های تامین اجتماعی می باشند. رایج ترین برنامه تامین اجتماعی در سراسر جهان، برای مستمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی، و بازماندگان به همراه برنامه هایی برای ارایه مزایا به آسیب های ناشی از کار و بیماری های حرفه ای، بیماری و بارداری، کمک عایله مندی و بیکاری می باشد.

بر اساس آمارهای موجود، حدود ٥٠ درصد جمعیت جهان به برخی برنامه های تامین اجتماعی دسترسی دارند، و این در حالی است که فقط ٢٠ درصد از پوشش تامین اجتماعی مناسب بهره مند می باشند.

بنابراین، نیاز به گسترش دامنه پوشش، چالش مهمی برای سازمان های تامین اجتماعی در کلیه نقاط جهان محسوب می شود. هرچند، تحقق این موضوع صرفا از طریق بررسی موضوعات بیمه ای گسترده تر، از جمله تغییرات سالمندی جمعیت، رشد بازارهای کار غیر رسمی، و پیشرفتهای محیطی و اپیدمیولوژیکی امکان پذیر می باشد.

تامین اجتماعی امنیت و آرامش را برای بیمه شدگان در آینده فراهم می کند و یکی ازرسالت های بیمه تامین اجتماعی امید بخشی به زندگی است چراکه انسان ها را امید به آینده زنده نگه داشته است.

تامین اجتماعی پوششی حمایتی است که جامعه را در برابر پریشانی‌های اجتماعی و اقتصادی حفاظت می‌کند و در نتیجه آثار مواردی همچون بیکاری، بیماری، ازکارافتادگی، سالمندی، فوت و غیره را کاهش می‌دهد و از فروپاشی واحدهای اجتماعی جامعه جلوگیری می‌کند. بر اساس همین نوع نگاه است که گستردن چتر تامین اجتماعی بر سر تمامی شهروندان در بسیاری از کشورهای پیشرفته مورد توجه قرار گرفته است.

امروزه یکی از معضلات اساسی کشور ایران معضل افزایش سن و ناتوانی افرادی است که به لحاظ کهولت سن قادر به تامین هزینه زندگی نیستند و بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی نیز در آینده نزدیک ورشکست و تبدیل به یک بحران اجتماعی می‌شوند. لذا تجربه بسیاری از کشورهای پیشرفته استفاده از ظرفیت تامین اجتماعی همگانی است که در قانون اساسی ما در اصل بیست و نهم ذکر شده و در ماده هفت قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به این مهم پرداخته است.

پس روند حرکت کشور به سمت کهنسالی نشان از این دارد که باید تامین اجتماعی همگانی در کشور کاملا بر قرار باشد، از طرف دیگر کشور در حال توسعه ایران، کارگران زیادی برای ادامه توسعه خود دارد، اما متاسفانه بسیاری از کارگاه ها و یا کارخانجات درچندماهه اول به بهانه ایام کارآموزی ازبیمه نمودن کارگران خود امتناع نموده وهرگاه کارگری نسبت به این موضوع اعتراض نماید بیدرنگ به خدمتش خاتمه داده میشود. این کارفرمایان غیرمسوول که فاقد هرگونه دانش مدیریتی می باشند دربیشتر اوقات ازبابت بیمه ننمودن کارگران خود متحمل خسارات سنگینی میشوند که تاوان عدم بیمه نیروهای کارخود را در هنگام حادثه می پردازند. امروزه اکثر کارفرمایانی که ازاین شیوه مدیریتی استفاده می نمایند غالبا یا به سمت ورشکستگی سوق داده شده و یا نیمه فعال می باشند که قادر به پرداخت حقوق ومزایای کارگران خویش نمی باشند.

کارفرمایان بنگاههای مساله دار نه تنها به وظایف قانونی خود در امور بیمه ای نیروهای کاراهتمام نمی نمایند، بلکه با سهل انگاری موقعیت سلامتی جسمی و روحی آنان را درمعرض خطر قرار می دهند. کارگران به امید بیمه شدن خود و خانواده خویش با حقوق اندک جذب اینگونه بنگاههای اقتصادی می گردند که بتوانند ازامنیت و آسایش فکری بیشتری به کارخود ادامه داده و ازحقوق و مزایای بازنشستگی در ایام ناتوانی برخوردار شوند. اگر کارفرمایان بطورقانونی اقدام به پرداخت حق بیمه نیروهای کارخود به سازمان تامین اجتماعی ننمایند ، مسلما، این سازمان بخوبی و بطور احسن نمی تواند به وظایف قانونی خود همت گمارد، لذا اجبارا روز به روز از میزان خدمات خویش می کاهد و برای این منظور ممکن است آن دسته از قوانین که ممکن است به نفع نیروهای کار باشد را رعایت ننموده و با کاستن از میزان هزینه ها از جمله مستمری بعضی از بازنشستگان تحت عناوین غیر متعارف که با توجه به اینکه اینگونه مستمری بگیران در بعضی موارد حدود نصف مشمول بیمه پرداختی را بعنوان مستمری دریافت می نمایند، میتواند از نظر معیشتی وضعیت نامطلوبی را برای آنان فراهم نماید. بایستی افزوده شود اینگونه بازنشستگان که در ایام اشتغال همانند کارگران مشمول قانون کار از عیدی و پاداش سالیانه استفاده میکردند به یک باره ضمن اینکه عیدی سالانه او به نصف کاهش پیدا می کند، مستمری آنان نیز مشمول غیرمتعارف گشته و به نصف کاهش می یابد. این نوع مستمری بگیران که میزان دریافتی شان به نصف ایام اشتغالشان کاهش پیدا نموده دچار بحران گردیده و قادر به تامین حداقل معیشت خود و خانواده خویش نخواهند گردید، لذا روز به روز به سمت فقر و ناتوانی سوق داده میشوند.

به نظر می رسد ما در بحث بیمه تامین اجتماعی مشکل ساز وکار نداریم و مشکلی برای تامین منابع نیز وجود ندارد. به عنوان مثال پول نفت به جای حوزه‌های پراکنده می‌تواند به سمت بخش تامین اجتماعی حرکت کند. کشور ایران توان اجرایی کردن این طرح را دارد طرح تامین اجتماعی می تواند فراگیرتر هم باشد البته باید به صورت جدی مورد بررسی قرار گیرد، به این شرط که این موضوع از دید تخصصی آسیب‌شناسی شود و نحوه مدیریت آن نیز بسیار حایز اهمیت است. 

منتشر شده در اقتصادی
کد خبر: 1348

موارد مرتبط