درختان پرقدمت شهر، جزء سرمایه های تاریخی و طبیعت زیبای این "کلانشهر" محسوب می شوند که حمایت و مراقبت از این درختان وظیفه تمام مسوولان و همشهریان اصفهانی است. این درختان، مناظر بی همتایی را در سطح خیابان های شهر ایجاد کرده، به طوری که باعث شهرت خیابان هایی مثل عباس آباد شده اند. اما در سالهای اخیر سقوط مکرر درخت های قطور، آنها را به بمب های ساعتی تبدیل کرده است که با هر وزش بادی امکان دارد به روی خودروهای پارک شده در کنار خیابان یا عابران در حال گذر از آنجا بیافتند. البته حدس و گمانهای زیادی در ارتباط با سقوط درختان وجود دارد و یکی از احتمالات مطرح شده این است که عمده این درختان منتسب به درختانی است که در طرح انتقال درختان از مکانی به مکان دیگر جابه جا شده و بر اثر وزش باد شاهد سقوط آن هستیم ولی این موضوع، از سوی مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری اصفهان رد شد.
احمد سلیمانی پور معتقد است: سقوط درختان به عوامل متعددی بستگی دارد؛ یکی از این عوامل آبیاری سطحی است، درختان نیاز به آبیاری عمقی دارند تا ریشه آنها بیشتر به داخل زمین نفوذ پیدا کند، با آبیاری عمیق استقرار و استحکام درخت در خاک بیشتر و تثبیت میشود اما به دلیل کمبود آب و خشکسالی، آبیاری به صورت سطحی انجام میگیرد به همین دلیل ریشهها به صورت سطحی رشد کرده و با وزش باد آرامی سقوط میکنند. تغییر روش های آبیاری درختان از جمله ایجاد سیستم های آبیاری قطره ای و مکانیزه راهکاری است که می تواند در آب رسانی عمقی به درختان موثر واقع شد اما سوالی که در اینجا مطرح است این است که چرا این روش تاکنون به صورت گسترده در خیابان های شهر فراگیر نشده است؟
از سوی دیگر با وجود سقوط های مکرر درختان در سال های اخیر تنها با هشدارهای سازمان هواشناسی استان اصفهان مبنی بر خطرزا بودن درختان اکتفاشده است. اگرچه به گفته مديرعامل سازمان پاركها و فضاي سبز شهرداري اصفهان کمیتهای به منظور شناسایی درختان پرخطر و بررسی کارشناسانه این دسته از درختان تشکیل شده که در این کمیته درختان حادثه ساز شناسایی شد اما آماری از درختان پرخطر در استان اصفهان وجود ندارد البته در سطح شهر نیز حدود 15 هزار اصله درخت در حال خشک شدن است که نبود و کمبود آب برای آبیاری این درختان از دلایل این موضوع محسوب میشود.
سلیمانی پور با بیان اینکه بیشتر درختان که تاکنون سقوط کرده و حادثه به بار آورده از درختان کبوده بوده است، ادامه می دهد: این دسته از درختان به دلیل اینکه بعد از گرفتن آفت و تغییر بافت درونی آن به چوب پنبه در ظاهر مشخص نبوده و بنابراین برای کارشناسان، آسیب دیدن آن قابل شناسایی نیست و اکثردرختانی که در این سالها سقوط کرده از این دسته درختان بوده است.
این درحالی است که با تغییر نوع درختان به هنگام کاشت که هم نسبت به خشکسالی مقاوم بوده و هم پوسیدگی آنها از هر لحاظ قابل شناسایی باشند می توان نسبت به رفع خطر درختان تاحدود زیادی کمک کرد از طرفی دیگر جابه جایی درختان کبوده خطرزا و جایگزینی آن ها با درختانی همچون چنار راهکار موثر دیگری است که خواسته یا ناخواسته مدیریت شهری اصفهان نسبت به آن غفلت ورزیده است.
مديرعامل سازمان پاركها و فضاي با اشاره به اینکه تاکنون بین 10 تا 12 درخت کبوده در سطح شهر اصفهان از درون تخریب و سقوط کرده است، یادآور می شود: دستگاه هایی به منظور شناسایی آسیبزدگی این دسته از درختان وجود دارد که در این روش از تنه درخت اسکن گرفته می شود.
معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان میگوید: سال گذشته تعداد زیادی از درختان اصفهان را به خاطر کمبود آب و خشکسالی از دست دادیم و هر چند 3 برابر این تعداد خشک شده درخت کاشته شد اما باز هم درختان کهن سال سرمایههای طبیعی شهری مانند اصفهان هستند که سالها زمان میبرد تا جای آنها توسط درختان جوان پر شود.
احمدرضا مصور ادامه می دهد: درختان که خشک میشود، یک سال زمان میبرد تا این خشکی خود را نشان دهد. تابستان امسال هم قطعا جای خالی تعدادی از درختان شهر که سال گذشته بی جان شدهاند مشخص میشود. ما هر سال نگران درختانی هستیم که با ریشههای عمیق به ناچار، کم آبیاری میشوند و سرانجامی شوم دارند.
از سوی دیگر به گفته کارشناسان در سال های گذشته مسوولان شهرداری اصفهان به دنبال حرکت های نمادین خود، دست به کاشت درختانی همچون توت و نارون زده اند. ریشه های این درختان به صورت عرضی در زیر زمین پیش رفته، باعث از بین رفتن سازه های شهری شده و زمینه سست شدن ریشه های دیگر درختان را فراهم می کنند این درحالی است که مسوولان سازمان محیط زیست استان می گویند: ما مسوولیتی در قبال درختان شهری نداریم و تنها می توانیم در این زمینه توصیه های اخلاقی و سازمانی به دیگر نهادها داشته باشیم اما در آینده ای نه چندان دور همین درختان توت و نارون به عنوان تهدیدی برای اماکن تاریخی شهر محسوب خواهند شد.
درختان با توجه به مسایل اجتماعی حاکم برشهرهای امروزی دارای اهمیت بالایی هستند. چشم انداز های سبز می توانند در سلامت و بهبود وضعیت روحی و جسمی افراد از طریق ایجاد مکان هایی جهت تفرج و نیز معاشرت گروه های مختلف اجتماعی نقش ارزنده ای داشته باشند. اما نکتهای که نمیتوان به راحتی از کنار آن عبور کرد و باید دقت کارشناسانه به آن داشت؛ این موضوع است که جای جای خیابانهای اصفهان، پر از درختان کهنسالی است که ریشه در زمین دارند و افتادن آنها میتواند اتفاقات ناخوشایندی را برای مردمان اصفهان به بار بیاورد و علاوه بر مسدود شدن مسیر و از بین رفتن ظرفیتهای زیست محیطی، میتواند به جان و مال مردم نیز آسیب برساند که در همین راستا می توان از ایجاد حصارهای بلند و ایمن سازی درختان خطرزا، جابه جایی مرحله به مرحله این درختان، آزمایش خاک مورد کاشت درختان و مقاوم سازی آن نسبت به آفت های گیاهی و جانوری و نصب تابلوهای خطر سقوط به منظور اطلاع رسانی شهروندان از جمله راهکارهای موثر در عرصه خطرزدایی از درختان شهری نام برد.