روشهاي درماني بسيار زيادي براي درمان و کاهش بزهکاري مورد استفاده قرارگرفته، اعتقاد عمومي بر اينست که گسترش برنامه هاي اجتماعي نظير: گواهي پيش از ازدواج، تاسيس درمانگاههاي ويژه براي زنان باردار و ايجاد زايشگاه ها و درمانگاه هاي ويژه نوزادان، برقراري و کمک هزينه هاي خانوادگي و بالا بردن سطح آموزش و پرورش، روان درماني فردي وگروهي، خانواده درماني اصلاح رفتار، کارآموزي، تفريح ومطالعه کتاب وچندين عوامل ديگر، متناسب ترين راه براي پيشگيري و مقابله با زمينه هاي بروز ارتکاب جرم و بزه، بصورت تيتر وار مورد اشاره قرار مي گيرند.
ايجاد محيطي آرام و سالم در خانواده :
براي اينکه خانواده از محيطي آرام و سالم برخوردار باشد رعايت نکاتي ضروري است .
1-برقراري دوستي و تفاهم بين والدين:
دوستي و تفاهم پدر و مادر موجب آسايش خاطر و اطمينان کودک و نوجوانان در خانواده مي گردد، ازهنگامي که نوزاد چشم به جهان مي گشايد به محبت، لبخند، مواظبت ونگهداري نيازمند است .
از اين رو اگر در مواردي مشکلات و مسایلي درروابط پدر و مادر وجود داشته باشد، لازم است اين مسایل را بين فرزندان آشکار نکنند يا احيانا يکي در غياب ديگري به انتقاد و بدگويي از طرف مقابل نپردازند .
اگر پدر نزد فرزندان، مادر را مورد اهانت قرار دهد، پس بايد در روابط خانواده سعي شود با گذشت و سازش روابط عمومي صميمانه را روز به روز مستحکم تر ساخته و انتظارات نامعقول و سخت گيري صميميت را به سردي و درگيري تبديل نکنيم که در اين صورت اولين کساني که ضربه خواهند خورد، فرزندان معصوم و بي گناه مي با شند .
2-همبازي شدن با کودک ونوجوان:
والدين بايد امکان سرگرمي، استراحت و تفريحات سالم را براي فرزندانشان فراهم کنند، شرکت درمسابقات ورزشي، رفتن به پارک و ترتيب دادن مسافرتهاي دسته جمعي، رفتن به باشگاه هاي ورزشي وتفريحي، فرهنگي و مجامع ديني مي تواند از بزهکاري جلوگيري کند .
3- احتراز از رقابت درجلب محبت فرزندان:
اگر والدين بخواهند که فرزندان آنها در کنارشان باقي بمانند ومسایل ساده باعث ارتباط روحي آنان نشود، بايد بتوانند رابطه اي صميمانه با فرزندان خود داشته باشند.
علاوه براين، وجود رابطه صميمانه ميان والدين و فرزندان محيط خانه را به پناهگاهي عاطفي وامن براي فرزندان تبديل مي کند که آنها مي توانند درآن آرام گيرند، احساس امنيت کنند.
اگر محيط خانواده براي اعضاي آن يک محيط دوستانه باشد و دختر بتواند در مواقع حساس که با يک بحران روحي روبرو مي شود، موضوع را با پدر و يا مادر خود مطرح کند، قطعا از بسياري از انحرافات که در سر راه دختران قرار مي گيرد، جلو گيري خواهد شد.
4-عدم ايجاد ناسازگاري در محيط خانواده:
ناسازگاري محيط خانواده، کودکان ونوجوانان را تحت تاثير قرار مي دهد. اگر اختلاف والدين به طلاق وجدایي منتج گردد و طفل از محبت و توجه والدين يايکي از آنها محروم شود، از محيط زندگي گريزان و اصولا دلسرد و افسرده خواهد شد و اين وضع او رابه راه انحراف، لغزش و بزهکاري خواهد کشانيد.
5-عدم پرخاشگري والدين نسبت به خود و يا نسبت به فرزندان:
پرخاشگري والدين نسبت به يکديگر و يا نسبت به فرزندان خود، کودک را از محيط خانواده فراري و ناراضي مي سازد و ممکن است اين عدم رضايت او را به سمت بزهکاري سوق دهد.
6-پرورش حس اعتماد به نفس:
از دست دادن اعتماد به نفس موجب فلج شدن فکر و روح انسان مي شود، او را از خود مايوس و متکي وابسته به ديگران بار مي آورد.
والدين به جاي اينکه همواره روي نقاط ضعف فرزند خود انگشت بگذارد و بخواهند از طريق سرزنش او را اصلاح کنند، بايد در کنار نقاط ضعف بيشتر به نقاط مثبت و امتيازات او توجه کنند و در اين زمينه او را تایيد و تشويق نمايند تا اعتماد به نفس او بيشتر شود.
7- حفظ شخصيت فرزندان:
جوانان و نوجوانان دوست دارند شخصيت او مورد توجه و احترام قرار گيرد و به همين سبب به صورت هاي مختلف به ابراز شخصيت مي پردازد، اگر روزي دست به خطا زد ، سعي مي کند که آن را از ديد ديگران پنهان سازد تا خوار نشود.
از اين حيث شايسته است:
اولا: از هر عملي که باعث خدشه دار کردن عزت و کرامت فرزندان مي شود، اجتناب کنيم. اهانت، تحقير، بکاربردن الفاظ طعن آلود، سرکوفت زدن، شکست ها را به رخ او کشيدن، سرزنش بي جا، عواملي هستند که باعث از ميان رفتن احساس شخصيت در فرزندان مي شود.
ثانيا: براي اصلاح ومعايب فرزندان خود از روش هاي غير مستقيم استفاده کنيم.
ثالثا: اگر لازم آيد که خطایي را بخواهيم بطور مستقيم ياد آوري کنيم بهتر است اين تذکر بصورت علني و آشکار در حضور ديگران نباشد و يا اگر فرزند خودش عذرخواهي کرد بايد عذر او را به راحتي پذيرفت.
8-مشورت با فرزندان :
اين مشورت ها سبب مي شود :
اولا: آنها احساس کنند که در خانواده به حساب مي آيند بدين ترتيب آنچه را که دردل دارند با والدين خود درميان بگذارند و همين امر سبب پيدايش صميمت و همدلي در خانواده مي گردد.
ثانيا: اگر فرزندان مورد مشورت قرار گيرند اين امرسبب مي شود والدين به تدريج راه و روش فکر کردن و تصميم گيري را به آنان بياموزند برخي از افراد با وجود برخورداري از تحصيلات عالي، در تصميم گيري بسيار ناتوان بوده ودر زندگي اجتماعي و خانوادگي با مشکلات جدي روبرو مي شود.
9- ابراز مهر و محبت به فرزندان:
بايد فرزندان را از مهر ومحبت سيراب کرد، محبتي که فرزندان در خانواده مي بينند، موجب آرامش رواني آنها شده وهمين آرامش روان آنها را از تمايل به بسياري از لغزش اخلاقي باز مي دارد، البته بايد خاطرنشان نمود که تاکيد برمحبت به معناي افراط نيست محبت بايد چنان باشد که:
اولا: فرزندان بيش از حد وابسته بار نيايند و بتوانند در غياب والدين روي پاي خود بايستند و همواره خود را محتاج توجه و ياري آنها نبينند.
ثانيا: محبت افراطي باعث ميشود که فرزند از خود راضي، پرتوقع بار بيايد هنگامي که وارد اجتماع مي شود چون توقعات او برآورده نمي شود، سرخورده ومايوس و افسرده مي گردد .
خلاصه والدين بايد در رفتارهاي خود به نکات زير توجه داشته باشند:
*با کودک و نوجوان ارتباط گرم و عاطفي برقرار کند.
*براي نوجوان ارزش قایل شوند و از به کار بردن صفاتي که بي ارزش را القاء مي کند، پرهيز کنند.
*در حل مسایل به جاي پرخاشگري برخورد منطقي داشته باشند تا براي نوجوان الگو شود.
*نوجوان را از توجه به لذات زود گذر مسخ کنند و نظر آنان را به لذات دراز مدت و منطقي جلب کنند.
*زمينه استفاده از تفريحات سالم و ارزشهاي مناسب را براي فرزندان خود فراهم کنند.
*ازتنبيه نوجوان پرهيز کنندو از پاداشهاي مناسب در مقابل رفتارهاي مطلوب استفاده نمایيد.
*از تماشاي فيلم هاي غير اخلاقي توسط کودکان ونوجوانان جلوگيري به عمل آورند.
در همين راستا، افزايش مراکز خدمات روان شناختي و مشاوره و ارتقاء سطح فرهنگي عمومي براي مراجعه به اين گونه مراکز درهمه مقاطع زندگي، مخصوصا در دوران هاي بحراني کمک موثري در جهت مصون نگهداشتن افراد در برابر ارتکاب بزهکاري و اعمال مجرمانه محسوب مي گردد.
و جان کلام اين که: اگر بسياري ازخانواده هاي ما و مربيان اجتماع به اين عشق مولا علي (ع ) که مي فرمايند : "همانا قلب و جان و روان جوان مانند زمين خالي، آماده اي است که هر بذري در آن پاشيده شود مي پذيرد و باورش ميکند " ارج نهاده بودند و تعليم و تربيت و آموزشهاي صحيح و دادن آگاهي به موقع به جوانان و نوجوانان بذر راستي و درستي را در نهاد آنان کاشته بودند امروز با تصميمي جدي و استوار به استقبال امور زندگي فردي و اجتماعي مي شتافتند .
گردآوري توسط معاونت اجتماعي شهرستان "خميني شهر"
