از آنجا که صرفهجویی در مصرف آب مساله مهمی است و آینده ما را تضمین میکند در برهه زمانی کنونی، سمنها(سازمانهای مردم نهاد) نقشی تاریخی دارند و میتوانند با رصد و تحلیل تغییرات اجتماعی، مشکلات، چالشهای جامعه و استخراج اولویتها، نقشی مهم در بهبود شرایط و کمک به مردم داشته باشند.
امروزه سمنها یا همان سازمانهای مردم نهاد، رکن سوم جوامع محسوب میشوند که میتوان آنها را سازمانهای داوطلبانه، غیردولتی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی به مفهوم واقعی دانست که به عنوان نهادهای مدنی، واسط بین دولت و مردم بوده و بخش مهمی از مشارکت مردمی در توسعه جامعه را از این طریق شکل میدهند.
براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، سمنها (سازمانهای مردم نهاد) نقش مهمی در فرهنگسازی پیرامون موضوعات مختلف در بطن جامعه دارند بهطوریکه میتوان گفت سازمانهای مردم نهاد بعنوان چشم بیدار جامعه میتوانند با اهمیت دادن به منافع جمعی در برابر منافع فردی، راههای حرکت به سمت توسعه را هموار کنند که طی سالهای متوالی شرکت آبفای استان اصفهان به منظور نهادینه کردن مدیریت مصرف بهینه آب در جامعه توانسته با فعالیتهای مداوم 19 تشکل مردم نهاد گامهای موثری در ترویج و بهینهسازی مصرف آب بردارد و نگرش شهروندان را نسبت به کار جمعی تغییر دهند و آنها را برای فعالیت در مسیر منافع عمومی ترغیب کنند.
بر این اساس مهمترین عامل اثربخشی و مقبولیت فعالیتها در سازمانهای مردم نهاد انگیزهای است که از حس مسوولیت اجتماعی سرچشمه میگیرد و شرکت آبفای استان اصفهان با مشارکت تشکلهای مردم نهاد توسط افراد تحصیلکرده و علاقمند به حل مشکلات و آسیبهای محیط زیستی در پی تداوم بیرویه مصرف آب با همت مضاعف برای فرهنگسازی بیشتر در امر مصرف بهینه آب برنامههای مختلف فرهنگی و آموزشی را در دستور کار خود قرار داده است؛ زیرا سمنها کمترین وابستگی را به نهادهای صاحب و اعمال کننده قدرت سیاسی در جامعه یعنی دولت دارند. اما در عین حال با سپردن بخشی از وظایف دستگاههای اجرایی به ایشان میتوانند به عنوان بازوان توانمند در پیشرفت و توسعه به دولت کمک کنند. چرا که سازمانهای مردم نهاد برای کسب سود و منفعت فعالیت نمیکنند، بلکه اهدافی غیرانتفاعی مانند آموزش، توجه به محیط زیست، بهداشت و نقش و جایگاه ویژهای در راستای فرهنگسازی و ترویج مصرف بهینه آب در جامعه دارند.
بنابراین با عنایت به اینکه پایه و رکن اساسی فرهنگسازی در هر جامعهای آموزش است لذا آموزش و ترویج فرهنگ صحیح مصرف آب توسط شرکت آبفای استان اصفهان در بین خانوادهها از اهمیت ویژهای برخوردار است و در این مسیر سازمانهای مردم نهاد و خودجوش نقش و جایگاه ویژهای در فرهنگسازی مصرف بهینه آب در جامعه دارند و میتوانند با ارایه آموزشهای لازم به شهروندان و ترویج راههای صحیح مصرف آب در حفاظت از منابع ارزشمند آبی نقش مهمی را در بطن جامعه ایفا کنند.
در همین راستا زهره تشیعی رییس خانه فرهنگ آب شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در خصوص بهرهمندی از ظرفیت سازمانهای مردم نهاد(سمنها) در ترویج فرهنگ مصرف بهینه آب معتقد است؛ روابط عمومی در راستای اطلاعرسانی و سیاستگذاری مشارکتهای مردمی و همکاری با مجموعه تبلیغات محیطی و آموزش مدیریت مصرف آب سعی کرده که از تمام ظرفیتهای تعاملی خودش با گروههای اجتماعی در جامعه استفاده کند.
تشیعی درباره اینکه سازمانهای مردم نهاد (سمن)ها، نظام پنهان ارتقای سلامت جامعه هستند، بیان کرد؛ همه میدانیم که موفقیت طرحهای فرهنگی به نقشهای اجتماعی و درهم تنیدگی فعالیت بخشهای دولتی، خصوصی و تلاش دولت نیاز دارد که در جامعه مدنی امروز علاوه بر نمایندگی افکار عمومی میتوانیم بگویم جریانی اجتماعی بسیار اثربخشی است که در راستای استقرار نظام اجتماع و تعادل بین عناصر، گروههای جامعه و نهادهای سازمانهای دولتی میتواند ارتباط بسیار مطلوبی برقرار کنند.
وی پیرامون اینکه افزایش آگاهیهای اجتماعی و بهتبع آن مشارکت مردمی در پیشبرد امور از جمله عواملی است که موجب ایجاد سازمانهای مردم نهاد شده و فعالیتهای اجتماعی را شکل میدهند، مطرح کرد؛ از آنجایی که روابط عمومیها نمایندگی، ارتباط و تعامل بین یک سازمان و افراد را برعهده دارند بدون ارجاع به افکار عمومی و اندیشهها نمیتوانند اهداف سازمان خودش را تحقق ببخشند.
به گفته رییس خانه فرهنگ شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، سمنها گروههای اجتماعی مردمی هستند که اهداف فعالیت آنها معطوف به حل مشکلات جامعه اطراف خودشان است که روابط عمومی شرکت آبفای استان از سالهای گذشته آنها را در راستای گفتمان مردمی، مشارکت گروههای اجتماعی در زمینه آموزش همگانی، مدیریت ترویج بهینه مصرف آب با برنامهریزی و فرایندهای موفق در دستور کار خود قرار داده و طی چندین سال، فعالیت ها و تعاملات زیادی را با سمنهای فعال و مجوزدار در سطح استان آغاز کرده و تفاهمنامهای با نهادهای مردمی در حوزه مسایل اجتماعی منعقد نموده است و اکنون با وجود 19 سمن و برگزاری کلاسهای آموزشی مجازی طی ساعات مشخص و موضوعات هفتهای راهکارهای مدیریت منابع آبی توانسته گامهای موثر و تاثیرگذاری را در ترویج مصرف بهینه آب بردارد.
وی با اشاره به اهمیت فرهنگسازی در زمینه ترویج مصرف بهینه آب و لزوم تغییر نگرش در مصرف این نعمت الهی، خاطرنشان کرد: در کلاسهای آموزشی آنلاین شرایطی فراهم شده تا با افراد داخل گروه گفتگوهایی داشته باشیم و با تهیه فیلمها و فایلهای صوتی و رواج آن در فضای مجازی با رویکرد استفاده صحیح، گسترش و ترویج فرهنگ بهینهسازی مصرف آب، زمینههای اصلاح الگوی مصرف را در جامعه فراهم کنیم.
تشیعی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تاکنون فعالیت سازمانهای مردم نهاد (سمنها) در ترویج فرهنگ مصرف بهینه آب در استان مستمر و ثمر بوده است، گفت: سمنها بهمثابه کشتی نجاتی است که طی 5 تا 6 سال در قالب تفاهمنامهای گروهی متشکل از روانشناسان باتجربه در حوزههای اجتماعی و آسیبهای آن در راستای مدیریت مصرف بهینه آب فعالیتهای اثربخشی داشتهاند که ضمن برگزاری کلاسهای آموزشی مختلف شرکت آبفا برای سرگروههای آنها توانستهایم بهرههای لازم را از ظرفیتهای آنان در ترویج مصارف آبی برداریم.
رییس خانه فرهنگ شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان معتقد است؛ با توجه به اینکه شرایط آبی استان متاسفانه در وضعیت خوبی نیست و با سیرنزولی 40 درصدی بارندگی و کمی منابع آبی بهتبع آن کاهش تولید خواهیم داشت و از سوی دیگر با همهگیری بیماری کرونا و افزایش مصرف آب و همچنین ورود به فصل تابستان و استفاده از کولرهای آبی با کمبود آب مواجه میشویم چنانچه از افکار عمومی در ترویج مدیریت مصرف آب بهرهمند شویم میتواند کمکهای شایانی در جهت افت فشار و کاهش مصرف برای ما به همراه داشته باشد.
در پایان اینکه بحران کمبود آب از آن دسته مشکلاتی است که استان اصفهان هر ساله با نزدیک شدن به روزهای گرم تابستان و کاهش بارندگیها در کشور تجربه میکند. با توجه به قرارگیری استان در اقلیم گرم و خشک جغرافیایی کشور و همچنین وجود بسیاری از کارخانهها، صنایع و معادن و بهتبع افزایش جمعیت استان، رعایت صرفهجویی در مصرف آب، مهمترین عملی است که میتوان برای گذر از این روزهای کم آبی انجام داد و در این میان رفع بحران آب با فعالیت سمنها در فرهنگسازی مصرف بهینه آب و ضرورت حضور سازمانهای مردم نهاد در مقابله با الگوهای نامتعارف مصارف منابع آبی امری بسیار حیاتی است.