بحران انرژي فعلي و بهویژه در آينده نتيجه عملكرد كشورهاي امپرياليستي در طول ساليان متمادي بوده و لذا براي اصلاح آن نيز به سالها زمان نياز خواهدبود. بديهي است توسعه فناریهای جديد بدون صدمه ديدن محیطزیست و مصرف بهينه و مديريت مصرف ضروري به نظر رسيده و امري اجتنابناپذیر است.
در اين راستا ارتقاء سطح زندگي جمعيت كنوني كشور ما نياز به برنامهریزی داشته و اقتصاد ملي را تحتالشعاع قرار خواهد داد. بهینهسازی مصرف و نوسازي زیرساختها و افزايش توليد و تامین انرژي با مناسبترین شيوه و افزايش راندمان انرژي از طريق استفاده از فناوریهای جديد ميسر بوده و بايد در جهت افزايش بهرهوری، كاهش ميزان اتلاف و هرز رفتن انرژي و تعديل هزینهها همراه باشد.
ازاینرو لازم است كليه سازمانهای دولتي را بهمنظور به عمل آوردن اقدامات مقتضي در جهت مصرف بهینهسازی فرآوردههای نفتي بهویژه در هنگام اوج مصرف هدايت نمايند بديهي است در شرايط كنوني در كشور ما با توجه به مشكلات تامین و توزيع فرآوردههای نفتي و در حال حاضر واردات بنزين موتور و نفت گاز در جهت برنامههای توزيع مواد نفتي و بهینهسازی مصرف سيستمهاي هوشمند حملونقل، خودروها، اتوبوسها و تريلرها با تغيير الگوي مصرف از سوختهای فسيلي به انرژیهای نوين و CNG رو آورند.
بههرحال كشور ما روز بروز به انرژي بيشتري نياز داشته و تجهيزات لازم را نيز ميبايستي تهيه نموده و اين توان در كشور وجود دارد كه به اكتشاف، استخراج و توليد و از استفاده از انرژي موردبحث را انجام داده و به مهار و كنترل و جلوگيري آلودگي زیستمحیطی بپردازد.
انرژي در تاسیسات و تجهيزات خانگي
بهمنظور ارتقاء استفاده بهينه انرژي در ساختمانهای مسكوني و تجاري میتوان به فناوریهای جديد رو آورد و در اين رابطه از بهکارگیری روشهای صحيح مهندسي ساختمان بهره برد بهترين شيوه ارتقاء بازده انرژي در ساختمانها و منازل مسكوني جلوگيري از جريان هوا و عایقبندی دربها و پنجرهها و استفاده از ترموستاتهای جديد در شوفاژ، ايجاد سقف كاذب و عایقبندی ساختمان است.
به گفته برخی از کارشناسان اين اقدامات بهتنهایی موجب كاهش 40 درصد از هزینههاي مرتبط با سرمايش و گرمایش ساختمان ميگردند به عبارتي با استفاده از لوازمخانگی کممصرف و يا ايجاد تغييرات اساسي در معماري ساختمان میتوان به كاهش مصرف و صرفهجویی در هزینهها رسيد در استانهايي كه داراي لولهکشی گاز طبيعي ميباشند میتوان با نصب مشعل گازسوز جدید درتاسيسات گرمايشي ساختمان ساليانه حدود 20% در مصرف گاز طبيعي نيز صرفهجویی کرد.
امكان صرفهجویی انرژي در ساختمانهای نوساز بسيار زيــاد بوده و میتوان در اين راستا با بهکارگیری طرحهای مناسب علاوه بر فراهم نمودن آسايش بيشتر شهروندان بازده انرژي ساختمان را نيز افزايش داد و حدود 50% از هزینههاي گرمايشي و سرمايشي را كاهش داد در ساختمانهای تجاري بهترين روش جهت افزايش بازده انرژي جايگزين کردن و بهینهسازی سيستمهاي روشنايي با استفاده از لامپهای کممصرف بوده و میتوان از روشن ماندن اینگونه چراغها و تجهيزات در طول شبانهروز به شيوه علمي ممانعت به عمل آورد.
همچنین در منازل مسكوني لازم است سیستمهای تهويه مطبوع، طراحي ساختمان، تجهيزات و لوازمخانگی امكان صرفهجویی فراواني را در مصرف انرژي مهيا نمايند زيرا خانوادهها هزينه انرژي مصرفي تجهيزاتي را كه سهم بيشتري در ميزان مصرف انرژیدارند پرداخت می کنند.
در پارهای از موارد نيز اینگونه مصرفکنندگان از اعتبار ادعاي توليدكنندگان لوازمخانگی درزمینه باصرفه بودن توليدات آنها ازنظر مصرف انرژي اطلاعي نداشته و در صورت داشتن اين اطلاعات موجب ركود مازاد و درنتیجه عدم خريد اینگونه كالاها ميشود.
درصورتیکه در ساخت تجهيزات خانگي از فنآوریهای جديد استفادهشده باشد ميتواند در خريد کالاهایی كه با مصرف پایين مواجه ميباشند به خانوادهها و اصناف در جهت كاهش هزینههاي انرژي ياري نمايند معمولا محصولات و تجهيزات خانگي كه از بازده انرژي بالايي برخوردار ميباشند گرانتر از ساير لوازم بوده و در دسترس عموم قرار ندارند.
از طرفی سازندگان واحدهاي مسكوني نیز تمایل داشته كه در آینده با آموزشهايي كه از طریق سازمانهای ذیربط چه اداره مسكن و شهرسازي، اداره صنايع، شركت ملي پخش فرآوردههای نفتي، سازمان بهینهسازی، شهرداريها و ساير ارگانهای ذيصلاح ارایه می کنند، منازل بهتري ازنظر بازده انرژي بسازند.
بنابراين سازندگان مسكن جهت پایين نگهداشتن هزینهها كمتر به استفاده از لوازم و تجهيزات درجهیک و بسيار پيشرفته تمايل داشته و از سوي ديگر لوازم ارزان و كم بازده نيز به علت سفارش بالاي توليددرحجم زياد توليد و انبارشده و تخفيف زيادي داشته ازاینرو سازندگان اینگونه كالاها نيز براي پایين نگهداشتن هزينه ساخت، ارزانترین مواد و لوازم را انتخاب مينمايند و الزاما از بازده انرژي بالايي برخوردار نميباشند.
از طرفي مردم و بهویژه كاركنان دولت در هنگام ترك محل كار و يا منزل خود چراغها و سيستمهاي تهويه مطبوع خويش را خاموش نکرده و اصولا خاموش نمودن لوازمخانگی الكترونيكي و چراغها هميشه بهآسانی صورت نميگيرد. فقدان يك سيستم خودكار به اين معناست كه صرفهجویی به ميزان قابلتوجهی به خاموش کردن لوازم برقي توسط افراد بستگي دارد بعضي از دستگاههاي برقي مانند رادیو و ضبطصوت، ويدئو، تلويزيون حتي پس از خاموش نمودن نيز برق مصرف می کنند. همانطوركه در بالا مطرح شد لوازم پربازده در مقایسه با لوازم كم بازده از قيمت اوليه بيشتري برخوردار بوده بهویژه اينكه درزمانی كه براي اولين بار به بازار ميآيند.
درصورتیکه مصرفکنندگان نتوانند از مزاياي صرفهجویی برق ناشي از مصرف اين لوازم آگاهي يابند تمايل چنداني به خريد اینگونه تجهيزات نشان نميدهند. اصنافي كه از برنامه نصب برچسب انرژي تبعيت مينمايند از موفقيت بيشتري درفروش لوازمي با بازده بيشتر و درعینحال قيمت اوليه بالاتر برخوردار هستند هزینههاي بالاتر را متحمل شده و ميتوانند مشكلات ویژهای براي خريداران يا سازندگان ساختمانهای مسكوني و يا اداري ايجاد کنند.
در جهت كاهش مصرف انرژي نهتنها ميبايستي به ساختمانسازی و تجهيزات اداري توجه نمود بلكه بايد به بخش كشاورزي و توليد محصولات كشاورزي و صنعت توجه نموده لذا میتوان با استفاده از روشهایی همانند چندسرنشین کردن خودروهاي شخصي، استفاده از وسايل نقليه عمومي، افزايش گزینههای حملونقل و عوارض بزرگراهها در هنگام اوج ترافيك، صرفهجویی در مصرف انرژي را افزايش داد.
همچنین بهمنظور بهینهسازی فعالیتهای صنعتي و كشاورزي بهمنظور ارتقای ميزان صرفهجویی در مصرف انرژي هزینههاي هنگفت ناشي از تاخیر در توليد محصول، زائدات و فساد محصول و هزینههاي كارگري ناشي از توليد محصولات كشاورزي كاسته شود درزمینه بخش حملونقل باید از فناوریهای جديد همچون سیستمهای پيشرفته ساخت موتور خودرو كه قبلا پيشنهاد آنها مطرح کردم استفاده شود.
در حقيقت فرصتهای موجود در بخش حملونقل جهت كاهش مصرف فرآوردههای نفتي شامل افزايش ميزان صرفهجویی، بازده خودروها و بهکارگیری سوختهای جايگزين، افزايش ميزان صرفهجویی با استفاده از روشهای همچون چندسرنشين نمودن خودروهاي سواري، استفاده از وسايل نقليه عمومي و افزايش گزینههای حملونقل امکانپذیر ميباشد بهر حال استفاده هوشمندانه از انرژي، ارتقاء سطح حفاظت از منابع موجود در كشور و افزايش راندمان انرژي را در بر خواهد داشت.
در اين زمينه لازم است به تدابير صحيح در امر صرفهجویی رو آورد به عبارتی بايد به كاهش مصرف انرژي در ساختمانهای اداري، مدارس، دانشگاهها، فروشگاهها، بیمارستانها و منازل مسكوني توجه نمود و در جهت ساخت محصولات و لوازم کممصرف و تقويت برنامههای آموزشي همگاني توسط وزارت نفت، نيرو و ساير سازمانهای ذیربط عنايت کرد و پرداخت.
بنابراين با اين روند ضروري است كه وزارتخانههای مربوطه در جهت ارتقای سطح بازده انرژي بهویژه در بحث لوازمخانگی كه موضوع موردبحث ميباشد اقدام کنند. در حقیقت حمايت از برنامه استاندارد لوازمخانگی براي محصولات تحت پوشش و تعيين استانداردهاي شديدتر در صورت وجود توجيه اقتصادي و دسترسي به فناوریهای جديد الزامي است.
در اين راستا ضروری است كه وزارت نفت و راه و ترابري نيز نسبت به پيدا نمودن راهحلهایی بهمنظور كاهش تقاضا جهت سوختهای فرآوردههای نفتي در بخش حملونقل اقدام کرده و از طرفي برنامههای كاهش آلودگـي زیستمحیطی نيز موردتوجه مقامات ذیربط قرار گيرد.