مقدمه
افسردگي پيامدي طولاني از واقعهاي دردناک است که به وسيله ترسهاي شديد، درماندگي و يا وحشتهايي همانند تهديد جسمي يا جنسي، مرگ غير منتظره يکي از افراد مورد علاقه، يک تصادف، جنگ يا بلاياي طبيعي به وجود ميآيد.
اين اختلال در اثر حوادث و رويدادهايي بوجود مي آيد که اين وقايع فراتر از طاقت و ظرفيت رواني فرد باشد. حوادثي مثل سيل، زلزله، جنگ، از دست دادن نزديکان در تصادفات رانندگي، و هر رفتار خشونت بار و وحشيانه، توليد افسردگي ميکنند که مهمترين ويژگي آن اضطراب دائمي و گوش به زنگي بيش از حد،افسردگي و تجربه مجدد حادثه در خواب و بيداري است.
احساس غم و ناراحتي پس از اينگونه وقايع امري طبيعي است ولي اگر اين غم و اندوه و خشم با گذشت زمان رو به بهبود نرود و همراه با مرور مکرر خاطرات و کابوس هاي شبانه باشد،به آن اختلال استرس پس از سانحه مي گويند
خانوادههاي قربانيان نيز ميتوانند مبتلا به افسردگي شوند،همانندکارکنان امدادونجات موقعيتهاي اضطراري، اکثر افرادي که وقايع دردناک را تجربه ميکنند واکنشهايي از خود نشان خواهند داد که ممکن است شامل شوک، خشم، عصبانيت، ترس و حتي احساس گناه باشد.
اين عکس العملها،معمول و متداول است و اين نشانهها دراغلب افراد پس از گذشت زمان از بين ميرود، براي فردي که مبتلا به افسردگي است اين احساسات ادامه دارد و حتي به قدري افزايش مييابد و قدرتمند ميگردد که فرد را از ادامه زندگي عادياش بازميدارد.
افراد كه دچار افسردگي شده اند داراي نشانه هايي طولاني تر از يك ماه هستند و نميتوانند عملکردي مانند پيش از وقوع حادثه داشته باشند
گاهي اين بيماري در درون ساير بيماريها پنهان مي شود و روان شناس (حتي باليني) در مواردي قادر به تشخيص درست اين بيماري نيست.
متاسفانه اين بيماري در ايران شيوع زيادي دارد،اگر مبتلا به افسردگي هستيد آنرا از روانشناس خود پنهان نکنيد. شما خاطرات تلخ خود را بگوئيد و اگر درمانگر کاربلد باشد مي تواند تشخيص داده و در درمان آن به شما کمک کند.
تعريف افسردگى
افسردگى يکى از رايج ترين بيماريهاى روانى است که باعث مراجعه به روانپزشکان، روانشناسان و ساير متخصصان بهداشت روان ميگردد.
در هر لحظه از زمان حداقل 15 تا 20 درصد افراد بزرگسال جامعه ممکن است عوارض و نشانههاى افسردگى شديد را از خود نشان بدهند و ميليون ها نفر در هر لحظه در جهان تحت درمان افسردگى قرار ميگيرند(بلك برن،1384: 23)
علائم و نشانه هاى افسردگى
دو ويژگى اختصاصى افسردگى که براى تشخيص افسردگى حتماً يکى از آنها بايد وجود داشته باشد، يکى خلق ناشاد (غم، اندوه، ناراحتى يا نگراني) و ديگرى فقدان علاقه و لذت تقريباً در همه فعاليتهاى عادى و سرگرمي هاى فرد ميباشد.
هر دو اين علائم بايد در اکثر مواقع روز وجود داشته باشند، ساير نشانههاى افسردگى شامل از دست دادن توجه و سرخوشى در فعاليتهاى روزانه، اختلال و تغيير عمده در اشتها و وزن بدن، اختلال در خواب بهصورت کمخوابى يا پرخوابى، اختلال در تفکر و تمرکز فکر، وجود اضطراب و کندى حرکات، احساس بى ارزشى و يا احساس گناه، فقدان نيرو يا فقدان انرژى و خستگى، افکار تکرارشونده، مرگ و يا خودکشى ميباشند.
دانشمندان ارتباط نزديکى بين خودکشى و افسردگى ذکر ميکنند بهطوري که دوسوم بيماران افسرده به خودکشى فکر ميکنند و10 تا 15 درصد آنها به زندگى خود خاتمه ميدهند.
اگر يک بيمار پنج مورد از علائم بالا را بهمدت دو هفته مداوم داشته باشد به اختلال افسردگى شديد (عمده) مبتلا ميباشد.
مطالعات اخير در ايالات متحده آمريکا نشان ميدهد که افسردگى سردسته علت هاى ناتوانى در انسان بهشمار ميرود، چنين مطالعات آمارى در بقيه کشورها نيز موجود ميباشد.
انواع افسردگى
از افسردگى تقسيمبندى متعددى شده است که چند نوع مهم آن عبارتند از:
افسردگى شديد
نوعى از افسردگى که بيش از هفتهها و يا ماهها طول ميکشد و شامل نشانهها و رفتارهاى عميقى است که عملکرد شغلى، روابط بين فردى و رفتارهاى اجتماعى را تحت تأثير قرار داده و شخص را بهطور کلى از محيط خود دور ميسازد.
اختلال افسرده خويى
اين اختلال خفيفتر از افسردگى شديد (عمده) ميباشد و با خلق افسرده (تحريکپذير در کودکان و نوجوانان) همراه است که در بخش عمده روز دوام دارد و اکثر روزها وجود دارد.
معمولاً مردم اين افراد را بهعنوان افرادى بداخلاق، ترشرو و ملالآور تلقى ميکنند، اين گروه قادر به برقرارى ارتباط بين فردى مناسب با ديگران نيستند و افرادى جدى، کجخلق و درونگرا هستند.
اختلال افسردگى جزئى
در اين اختلال علائم افسردگى با شدتى کمتر از دو مورد فوق و با دورههاى محدودتر همراه است. اين نوع افسردگى در همه گروههاى سنى ديده ميشود و تأثير کمترى درزندگى فرد ميگذارد.
اختلال افسردگي پيش از قاعدگي
اين نوع افسردگي در زنان و پيش از دوره قاعدگي رخ ميدهد و با بيثباتي خلق، اضطراب، افزايش خستگيپذيري، عدم تمرکز، تغييرات اشتها و خواب، سردرد و موارد ديگر همراه است، همه اين علائم در دوره قاعدگي از بين ميروند.
افسردگى فصلى
به نوعي از افسردگى گفته ميشود که در طول يک دوره خاص از سال (عموماً زمستان) اتفاق ميافتد و قابل پيشگيرى است ولى ميتواند بسيار خطرناک و جدى باشد.
سستى مفرط، روحيه پايين و خوابآلودگى زياد از علائم عمده آن ميباشد، کمبود نور علت عمده اين اختلال محسوب شده و براى درمان آن از نوردرمانى استفاده ميکنند.
گردآورنده: معاونت اجتماعي پليس خميني شهر