دیروز نوار شمالی کشور، امروز گردنه حیران و جنگل ابرها، فردا تالاب چقاخور!
قطعه ای را بی نصیب نمی گذارند، لوله کشی گاز می کنند، جاده می کشند، جاده را آسفالت می کنند، برای ساخت منازل جدید از مصالح روز ناسازگار با اقلیم و معماری منطقه استفاده می کنند، تا بتوانند صنایع سنگین و آلاینده به عنوان ایجاد اشتغال احداث می کنند و بعد چون انرژی می خواهند باز مازوت و گاز می سوزانند!
در پایان هم می نالند که چرا هوا آلوده است و نفس مان بالا نمی آید و وقتی مثلا روز بدون خودرو است، تعداد خورو بدون سرنشین فرقی با دیروزش ندارد.
تحقیقات و سمینار علمی البته در مورد محیط زیست و راه های مقابله با گسترش آلودگی هوا کم نیست. ایران در مورد برخی از رشته های مرتبط با فن آوری های دوستدار محیط زیست صاحب فکر و ایده است.
یکی از رشته هایی که از نظر آکادمیک و آزمایشگاهی در کشورمان پیشرفت فوق العاده ای داشته بحث استفاده از انرژی های تجدید پذیر و دوستدار محیط زیست است.
ایران در زمینه تولید و بهینه سازی سلول های فوتوولتاییک از نظر تئوری در سطح کشورهای پشرفته است و این هم به خاطر ارتباط مستمر دانشگاه ها با مجامع علمی در سراسر دنیاست.
سلول های خورشیدی در کشوری که حداقل 280 روز آفتابی دارد یکی از راه های موثر در تولید برق با منبع پاک است که می تواند در مصارف خانگی یا صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.
اخیرا وزارت نیرو طرحی را برای قرار دادن نیروگاه های خورشیدی خانگی ارایه کرده که به سادگی می تواند برق یک منزل متوسط شهری را تامین کند.
آب گرم کن خورشیدی که فن آوری ساده تری نسبت سلول های فوتوولتاییک هستند می توانند آبگرم مورد نیاز اماکن عمومی یا منازل شخصی را تنها با یک جاگذاری مناسب و عایق بندی سیستم نگهدارنده آب، برای یک 24 ساعت تامین کند.
این دو فن آوری تا کنون از سوی عموم مردم به علت گرانی اولیه یا نبود اطلاع رسانی مناسب مورد استقبال قرار نگرفته اند.
فقط شهرداری ها یا برخی مراکز دولتی مشتری چنین محصولاتی هستند یا دیده شده ادارات منابع طبیعی در برخی روستاها برای جلوگیری از قطع درختان برای تامین سوخت، شروع به پخش آب گرم کن های خورشیدی بین آنها کرده اند.
برای تولید صنعتی ماهرانه و به صرفه نیاز است تا همه گیری استفاده از این فن آوری در بین مردمی که از آلودگی هوا و قبوض برق و گاز آنچنانی به تنگ آمده اند، گسترش یابد.
فن آوری دیگری که اکنون ایران در ساخت آن صاحب سبک است، کالکتورهای سهموی خورشیدی است که نور خورشید را به وسیله آینه های خود متمرکز می کند و می تواند آن را به حرارت تبدیل کند.
این حرارت می تواند به جوش آوردن آب و چرخاندن توربین های بخاری استفاده شود.
برخی دانشگاه های کشور مدعی هستند با یک برنامه تحقیقاتی 5 ساله که بودجه آن از سوی صنایع کشور تامین شود، می توان با استفاده از حرارت خورشیدی، کوره هایی برای ذوب فلز ساخت. چنین دستگاهی می تواند باعث بی نیازی بسیاری از صنایع فلزی مانند ذوب آهن اصفهان یا فولاد مبارکه و همتاهای آنها در سراسر کشور بشود.
جا دارد که اتاق های صنایع و بازرگانی در کشور به جای شعار محیط زیست دادن یا گلایه از نبود آب و آلودگی هوا که سرانجام به دفاع از صنایع آلاینده می انجامد، فکری به حال تولید صنعتی چنین فن آوری هایی بکنند.
آیا زمان آن نرسیده که بودجه های تحقیقاتی به جای تمرکز بر حجم مقالات منتشر شده در نشریات خارجی، بیشتر بر نتایج عملی و به ثمر رساندن آن از سوی همین محققان توانای وطنی و مبتکران جوانی بشود که در عرصه عمل فعالند و نه چاپ مقاله با کمک ویکی پدیا!
صورت های دیگری از انرژی های نو همچون زیست توده که از زباله ها، ضایعات کشاورزی و فاضلاب های شهری تولید گاز متان می کنند، سال هاست در سراسر دنیا استفاده می شود. لجن های حاصل از تصفیه خانه های فاضلاب هم منبع خوبی برای این کار است. شهرداری ها به عنوان متولی سازمان مدیریت پسماند در شهرها، نه به عنوان طرح های تفننی یا صرفا جهت کارنامه، که به عنوان یک ضرورت باید در این راه فعال شوند.
قافله انرژی های نو در صورتی که به مقصد برسد و دولت تبعیض مثبت قایل شود، مثل عملی کردن گام به گام برنامه های زیست محیطی از سوی شرکت های دانش بنیان، یا صنایعی که به تدریج درصدی از انرژی خود را از راه های پاک و دوستدار محیط زیست به دست آورند.
ضرورت یک برنامه زمان بندی که در آن تشویق و تنبیه همزمان با ترجیح به صرفه بودن تشویق برای مخاطب باشد و اهتمام رسانه ها و تشکل های غیر دولتی برای نظارت بر حسن اجرای آن به عنوان چشمان باز جامعه مدنی می تواند به موفقیت چنین طرح هایی و کاستن از بار آلودگی ها و بالا رفتن شاخص های توسعه در کشور کمک کند.
پیامد خود به خودی چنین هزینه ها و عملکردی برای حاکمیت، جلوگیری از تحمیل خسارات ناشی از آلودگی بر صنایع، فرار سرمایه ها به دلیل کاهش کیفیت اقلیمی، کاهش بار هزینه هایی که بیمه و بیماری بر سیستم تامین اجتماعی تحمیل می کند و بالا رفتن بهره وری نیروی انسانی را به دنبال خواهد داشت.
زمان به سرعت می گذرد، هوا و آب برای آلوده شدن منتظر اظهارنظر مسوولان و شهروندان نمی ماند، همه باید به سهم وارد این کارزار شوند.
