طی 21 سال خشکسالی متوالی بر نصف‌جهان، اکنون مردم اصفهان بستر زاینده‌رود بزرگ و پرآب را خشک‌تر از همیشه می‌بینند. نخستین خشکی زاینده‌رود به سال 1379 باز می‌گردد؛ درست زمانی که شهروندانی اصفهانی شاهد انتقال آب رودخانه همیشه زنده و زاینده به استان همجوار خود بودند؛ اما آنها به جز منافع خودشان وضعیت استان‌های دیگر را هم دیدند و نخواستند که هموطنی تشنه بماند؛ اما در نهایت خشکی زاینده‌رود را به نظاره نشستند.
کشاورزان در این دوره‌های خشک با فقر، پریشانی و گرفتاری‌های زندگی دست و پنجه نرم کردند و جوانه‌های امیدی که در اثر سرمایه‌گذاری و توسعه کار خویش در دل رویانده بودند، خشکید و وام‌داری و ناخرسندی جای آن را گرفت و فرزندانشان، آنها که صالح و فعال بودند سر در گریبان به وقت گذرانی بیهوده روی آوردند و باغ‌های قدیم و جدید به خشکی گرایید و درختان کهن چنار و بید در شهرها و روستاها به اسکلت‌های زرد و خشک تبدیل شدند.
با این اوصاف اما همچنان شاهد طرح‌های جدید توسعه کشاورزی، صنعت و گسترش فضای سبز شهرها و روستاهایی بوده‌ایم که توسعه آنها براساس آب زاینده‌رود برنامه‌ریزی می‌شود، حتی تا دوردست صحراهای استان‌های همجوار که بخواهند آهن و فولاد بیشتری تولید کنند که هم‌اکنون خریدار ندارد.
چگونه اندیشه‌ای بر ما مستولی شده که از یک سو در بالادست رود، آب را به خارج حوضه زاینده‌رود پمپاژ می‌کنیم تا باغ جدید ایجاد کنیم؛ در همان زمانی که باغ‌های قبلی در حال خشک شدن است و از سوی دیگر لوله‌های آب را برای صنایع دیگر استان‌ها راه اندازی می کنیم، در حالی که کشاورزان و مردم اصفهان از بی‌آبی به حیات و زندگی خود در این دوره ناامید شده‌اند.
هم‌اکنون با خشکسالی‌های اخیر که بیشترین آسیب را نیز به استان‌های مرکزی کشور وارد کرده، زاینده‌رود دیگر قادر به آبیاری زمین‌های کشاورزی نیست و مشکلات بسیاری را برای کشاورزان به‌وجود آورده، بنابراین خشک شدن دوباره زاینده‌رود نه تنها به بخش کشاورزی استان اصفهان لطمه وارد می‌کند، بلکه می‌تواند بخش‌های صنعتی این استان را نیز تحت‌تاثیر خود قرار دهد.
این تنها قصه پرغصه مردمان شهری نیست که سخاوت، هنر و مهمان نوازی شهرتشان است، بلکه دل نگرانی اصلی به وعده وعیدهای دولتمردان مربوط می‌شود که برای احیای دوباره نبض تپنده نصف جهان دل خوشی‌های زودگذر را در گوش‌های مردم زنده رود نواختند.
وعده‌هایی که در میدان امام (ره) اصفهان در قبال دست نوشته‌های کشاورزان تکرار شد و رییس جمهور در جمع مردم اصفهان پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 96 اینگونه گفت: «سامانه دوم آب اصفهان در دست اجراست و دولت با تمام توان، آن را دنبال خواهد کرد تا آب شرب 5 میلیون نفر در استان قابل اعتماد باشد. همه شعارهای شما که در اینجا من می‌بینم و آنچه گفتید راجع به زاینده‌رود که حق مسلم شماست، حتما حق مسلم همه ماست. کاری خواهیم کرد با همت شما و با وحدت و یکپارچگی زاینده رود زنده شود.»
اما ادامه قصه تکراری وعده وعیده‌های دولتمردان و مسوولان به همین سخنان ختم نشد و با سپری شدن روزها و ماه‌ها غصه‌ای بر دل پردرد کشاورزان و صنعتگران اصفهانی نشست و با وجود اینکه نمایندگان استان اصفهان طی دو سال گذشته با مسوولان دولتی اعم از معاون اول رییس جمهور و وزرای نیرو و جهاد، معاونان و سخنگوی قوه قضاییه و حتی دبیر شورای نگهبان جلسات متعددی پیرامون مشکل آب اصفهان داشته‌اند و حتی درخواست ملاقات نیز برای شخص رییس جمهور دادند تا این مشکل را مستقیما با خودشان مطرح کنند؛ متاسفانه این اجازه از سوی رییس دفتر رییس جمهور رد و اجازه ملاقات داده نشد تا اینکه با سرریز شدن صبر نماینده‌های مردم، نامه استعفای 18 نماینده این استان چهارشنبه 14 آذر ماه تقدیم هیات رییسه قوه مقننه شد.
بنابراین حدود دو هفته از استعفای دسته جمعی نمایندگان استان اصفهان از مجلس شورای اسلامی به‌دلیل حذف ردیفهای بودجه پیرامون تامین آب استان اصفهان از بودجه گذشت و به‌گفته نمایندگان استان در این مدت تماس‌های بسیاری از سوی رییس مجلس و استاندار مبنی بر پس گرفتن این استعفا صورت گرفت؛ اما نمایندگان متحد و یکصدا پای استعفای خود تا احقاق حقوق مردم اصفهان ایستاده‌اند.
براساس این گزارش صبح 25 آذر ماه نمایندگان مستعفی استان اصفهان به دفتر نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اصفهان رفتند و نام ۱۹ نماینده اصفهان به عنوان غایب در مجلس شورای اسلامی قرائت شد و آنها یکصدا بیان کردند مشکلی نیست صندلی که برای مردم کار نکند، به درد ما نمی‌خورد؛ باید مسوولان به این نتیجه برسند که پای کار بیایند و حق این مردم را که در همه جا پیش گام بودند، بدهند. در همین راستا با ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجف‌آباد – تیران و کرون، حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر، سیدجواد ابطحی نماینده مردم خمینی‌شهر و سیدناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی گفتگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید؛
دلایل استعفای دسته‌جمعی نمایندگان استان اصفهان در اعتراض به بی‌توجهی به موضوع آب را مطرح کنید؟
ابوالفضل ابوترابی: آب شرب اصفهان امروز در خطر است و بیش از ۵ میلیون نفر در معرض تامین خطر آب قرار گرفته‌اند. با این حال باز شاهد هستیم که وزارت نیرو به لحاظ فشاری که در برنامه بودجه دارند بحث آب اصفهان را جدی نگرفته و در بودجه امسال اعتباری برای سامانه دوم تامین آب شرب اصفهان در نظر نگرفته‌اند. با چنین شرایطی نمایندگان مجلس اصفهان به این نتیجه رسیده‌اند که در این وضعیت نمی‌توانند این مسیر را ادامه دهند.
جلسات متعدد مجمع نمایندگان با رییس مجلس، رحمانی فضلی وزیر کشور و رییس سازمان برنامه و بودجه برای رفع این معضل و فراهم شدن امکان نشست مشترک با رییس دولت بدون هیچ‌گونه نتیجه‌ای به پایان رسید همچنین بیش از هفت ماه است منتظر تشکیل جلسه با رییس جمهور هستیم و سه ماه نیز از درخواست مجمع نمایندگان استان برای نشست مشترک با مسوول دفتر رییس جمهور می‌گذرد.
وضعیت آب استان اصفهان در تابستان امسال به گونه‌ای بود که در بسیاری نقاط از آب چاه برای تامین شرب مردم کمک گرفتیم، اما این چاه‌ها نیز در سال آینده آب نخواهند داشت و بدون اختصاص بودجه برای تکمیل سامانه دوم تامین آب اصفهان و شروع یک کار جهادی از اکنون، تابستانی بحرانی خواهیم داشت.
حداقل آب مورد نیاز در پشت سد زاینده‌رود برای تامین شرب استان ۳۵۰ هزار مترمکعب است و میزان آن در حال حاضر به کمتر از ۱۳۰ هزار متر مکعب رسیده و با وجود اقدامات خوبی که سپاه در موضوع بارورسازی ابرها شروع کرده، باید موضوع سامانه دوم تامین آب استان به سرانجام مشخصی برسد.
حاجی‌دلیگانی: رییس جمهور در جریان سفر به اصفهان اعلام کردکه زاینده‌رود باید احیا شود؛ اما خبری نیست. طی سال‌های اخیر به دولت بارها تذکر داده شد و پیگیری‌های زیادی نیز انجام شد، متاسفانه علیرغم تلاش‌های انجام شده اقدامی صورت نگرفت و وعده‌ها نیز عملیاتی نشد. به موضوع زاینده‌رود و خشک شدن آن توجه و رسیدگی نمی‌شود.
خشک شدن زاینده‌رود، رخوت و سستی در شهر ایجاد کرده و اصفهان، شادابی و نشاط گذشته را ندارد. در حال حاضر پنج میلیون نفر از جمعیت این استان تنها از یک سامانه تصفیه خانه آب استفاده می‌کنند. بارها رودخانه سد چم آسمان که منبع تامین آب شرب است، به دلیل نشت مواد نفتی آلوده شده و موجب شده که آب شرب پنج میلیون نفر قطع شود.
طی این سال‌ها مقرر بود سامانه دومی برای تصفیه‌خانه آب شرب در اصفهان عملیاتی شود؛ اما این مهم محقق نشده است، مقررشده بود که در بودجه دولت موضوع آبرسانی به 14 شهر اصفهان لحاظ شود؛ علیرغم وعده‌های رییس سازمان برنامه و بودجه این مهم نیز عملیاتی نشد از طرفی وزیر نیرو در جلسه‌ای با حضور رییس مجلس شورای اسلامی در این خصوص وعده داد که عملیاتی نشد.
مردم ما در موضوع آب دچار مشکل هستند و اصفهان بدون زاینده‌رود معنا ندارد، اگر 10 سال قبل گفته می‌شد که در آینده زاینده‌رود خشک می‌شود، کسی باور نمی‌کرد؛ در این شرایط کشاورزان استان اصفهان در بخش‌های مختلف چه باید بکنند؟ وقتی آب نیست این همه جمعیت کجا کوچ کنند؟
ابطحی: ما طی دو سال گذشته با مسوولان دولتی اعم از معاون اول رییس جمهور و وزرای نیرو و جهاد، معاونان و سخنگوی قوه قضاییه و حتی دبیر شورای نگهبان جلسات متعددی پیرامون مشکل آب اصفهان داشته‌ایم و حتی درخواست ملاقات نیز برای شخص رییس جمهور دادیم تا این مشکل را مستقیما با خودشان مطرح کنیم که متاسفانه این اجازه از سوی رییس دفتر رییس جمهور رد و اجازه ملاقات داده نشد.
برای نخستین بار و طی اقدامی بی‌سابقه ردیف‌هایی که مربوط به آب اصفهان بود از بودجه حذف شد، متاسفانه وضعیت مطلوب نیست و آب پشت سد نیز با وجود بارندگی‌هایی که اخیرا داشتیم، به اندازه مطلوب نیست و خطر عدم تامین آب شرب پنج میلیون اصفهانی برای آینده حس می‌شود.
بنده سال گذشته در جمع کشاورزان منطقه زیار گفتم ما اگر همه راه‌های قانونی را طی کردیم و به این نتیجه رسیدیم دیگر کاری از دست ما بر نمی‌آید و زمینه شرمندگی ما نسبت به مردم فراهم شد، استعفا می‌دهیم؛ چرا که شاید استعفای ما کمک کند تا دولت دست از لجبازی بردارد.
نمایندگان مجلس سال گذشته مطرح کرده بودند که اگر توجهی به مساله آب استان نشود و جواب باغداران و کشاورزان به درستی داده نشود، نمایندگان عضوی بی‌فایده در مجلس هستند. نمایندگان باید مطالبات استانی و ملی مردمی را دنبال کنند، نمایندگان در مجلس 3 وظیفه قانون‌گذاری، نظارت بر اجرای قوانین و رابطه بین مردم و دستگاه‌های دولتی را برعهده دارند بنابراین من نماینده باید نقش مردمی داشته باشم.
موسوی لارگانی: بحث استعفا اینطور نیست که به یکباره انجام شده باشد. ما قبلا در جلسه شورای عالی استان اعلام کرده بودیم که اگر دولت فکری برای آب استان اصفهان نکند، نمایندگان استان استعفا می‌دهند.
در گذشته بارها به مسوولان تذکر داده بودیم که در صورت عدم حل مشکل آب استان اصفهان، ما نمایندگان دسته‌جمعی استعفا می‌دهیم. اکنون با عدم عمل مسوولان کشور به ویژه سازمان برنامه و بودجه به تعهدات خود و حذف بودجه‌هایی که باید برای پروژه‌های آبرسانی به‌ویژه آب آشامیدنی و کشاورزی با استفاده از کانال‌های فرعی در نظر می‌گرفتند، ما دسته جمعی استعفا دادیم.
آقای روحانی در تبلیغات دو دوره انتخاباتی خود و مخصوصا در دوره دوازدهم در اردیبهشت‌ماه ۹۶ رسما به مردم اصفهان قول داد و گفت این‌دفعه نوبت مردم اصفهان است و آب در زاینده‌رود جاری می‌شود، الان نزدیک به دو سال است که از آن وعده‌ای که داده شده می‌گذرد و هیچ قدمی برای آب استان برداشته نشده است.
ما سامانه دوم آبرسانی به بیست و چهار شهرستان استان اصفهان را در دستور کار داشتیم. اوایل امسال یعنی چندماه پیش به منظور اینکه مبلغی برای آب رسانی‌ها و حتی آب آشامیدنی در لایحه بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته شود، خدمت آقای نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه رسیدیم که قول‌های مساعدی هم دادند و حتی چند روز قبل از اینکه بودجه نهایی شود، عنوان شد باز هم نشست داشته باشیم و استاندار و تعدادی از نمایندگان با ایشان جلسه گذاشتند؛ اما متوجه شدیم که هیچ بودجه‌ای را در نظر نگرفتند و حتی بعضی از ردیف‌هایی هم که بوده، حذف شده است و ما چاره‌ای جز اینکه استعفا بدهیم، نداشتیم.
زاینده‌رود و تالاب گاوخونی برای کشور دارای اهمیت است؛ یعنی اگر تالاب گاوخونی روزی گرد و غبارش بلند شود نه فقط اصفهان بلکه تهران را هم تهدید می‌کند؛ چون گرد و غبار آن سمی است و باعث مشکلاتی برای کشور می‌شود لذا احیای زاینده‌رود و تالاب ضروری است؛ اما الان اولویت آب آشامیدنی است.
اگر آب آشامیدنی نباشد، قطعا مردم کوچ می‌کنند. اصفهان استانی استراتژیک برای کشور است، الان بعد از تهران بیشترین بودجه را به خزانه واریز می‌کند؛ یعنی صنعتی که در اصفهان هست و صادراتی که از اصفهان دارد انجام می‌شود، مهم است؛ اگر آب آشامیدنی و آبی که مورد نیاز صنعت و کشاورزی است از بین برود، باعث می‌شود که از آنجا کوچ کنند. وقتی مهاجرت کردند، کشور به مخاطره می‌افتد.
نمایندگان استان اصفهان تا چه زمانی بر استعفای خود ایستادگی می‌کنند؟
ابوترابی: همراهی تمامی نمایندگان استان در موضوع استعفا گواهی بر غیرسیاسی بودن این حرکت است؛ در صورت بحرانی شدن وضعیت آب شرب در استان، نمی‌توانیم در برابر مردم پاسخگو باشیم. وقتی زورمان به دولت نمی‌رسد، استعفا دادیم.
حاجی‌دلیگانی: برخی فکر می‌کنند استعفای دسته‌جمعی نمایندگان استان اصفهان درمجلس شوخی است؛ اما اینطور نبوده و استعفای ما جدی است. تمام نمایندگان استان اصفهان در مجلس مشتمل بر اصلاح طالب و اصول‌گرا بر سر حل این معضلات و مشکلات استان پافشاری دارند و ایستادگی می‌کنند، به یقین سیر مراحل آن کمی زمان‌بر است؛ اما ما هم به فعالیت و انجام وظیفه خود در این زمینه ادامه می‌دهیم.
چاره‌ای نداریم که بگوییم اگر قرار است نماینده باشیم و وضعیت همین باشد، بهتر این است که نباشیم؛ این موضوع شوخی نیست و همه نمایندگان با هر سلیقه سیاسی کنار هم ایستاده‌ایم تا از این فرصت استفاده شود.
ابطحی: سال‌های سال است که در اصفهان خشکسالی شده و در حوزه آب برخلاف قانون مدنی و برخلاف مصوبه شورایعالی آب عمل می‌کنند، اکنون 350 میلی‌متر بارندگی در بالادست انجام شده؛ اما هنوز 132 میلی‌متر مکعب آب پشت سد است.
تماس‌های متعددی از سوی رییس مجلس صورت گرفته و خواستار حضور ما در مجلس شده است؛ اما با توجه به اینکه قبلا نیز با خودشان در این زمینه گفت‌وگوهایی داشته‌ایم و به نتیجه نرسید، بهترین و مسالمت آمیزترین راه، پابرجای ماندن این استعفا است.
موسوی لارگانی: در چند ماه گذشته هم نمایندگان در حضور یکی از وزرا در استانداری اعلام کردند که چون وعده‌ای که رییس‌جمهور در دو دوره در اصفهان به مردم داده محقق نشده است از نمایندگی مجلس استعفا می‌دهند. استعفای ما شانتاژ خبری نیست و معتقدیم که نسبت به استان اصفهان بی‌مهری صورت گرفته است. بیش از پنج میلیون نفر در این استان زندگی می‌کنند وقتی توجهی به خواسته‌های این تعداد جمعیت یا نمایندگان آنها نشود، قطعا ماندن در مجلس خیلی توجیه ندارد.
آیا امیدی برای رفع مشکل آب اصفهان از سوی دولتمردان وجود دارد؟
ابوترابی: در دیدار نمایندگان استان اصفهان با امام جمعه اصفهان تصمیم گرفته شد نمایندگان استان در جلسه علنی و کمیسیون‌های پارلمان در روز (سه‌شنبه 27 آذر) نیز شرکت نکنند. قرار است در این روز نمایندگان در دفتر آقای کوهکن نماینده لنجان جلسه‌ای را برگزار و درباره استعفا جمع‌بندی کنند.
قرار است هیات رییسه مجلس در این باره، جلسه‌ای تشکیل دهد، نمایندگان استان اصفهان تابع قانون و منتظر تصمیم هیات رییسه مجلس هستند. فلات مرکزی نیاز به ستاد احیا دریاچه زاینده‌رود دارد، اگر استان اصفهان آب نداشته باشد 2 استان یزد و چهارمحال هم آب نخواهند داشت.
حاجی‌دلیگانی: رییس مجلس در جلسه با حضور وزیر نیرو قول داده است که مساله آب را پیگیری کند؛ اما چندین ماه گذشته و نتیجه‌ای ندیده‌ایم، همچنین نتیجه مشخصی از وزارت نیرو ندیده‌ایم؛ در جلسه با نوبخت نیز قول داد اختصاص بودجه قابل توجه به دو پروژه انجام شود که نشد، اما تا زمانی که استعفای ما رسما تصویب نشود؛ یعنی سایر نمایندگان کشور رای دهند که استعفای ما پذیرفته شود، کار مردم را نباید زمین بگذاریم.
ابطحی: آقای روحانی در همین اصفهان وعده‌هایی مبنی بر احیای دایمی زاینده‌رود داد ولی اکنون متاسفانه به حدی از وعده‌ها فاصله گرفته است که حتی حاضر به ملاقات با نمایندگان مردم استان اصفهان نیز نیست. ممکن است صحبت‌هایی برای دلخوشی نمایندگان مطرح شود ولی بنده معتقدم در این دولت اراده‌ای برای تامین نه تنها آب کشاورزی بلکه حتی آب شرب مردم اصفهان نیز وجود ندارد و قطعا این مشکل حل نخواهد شد و کار به رای‌گیری جهت پذیرش استعفا کشیده می‌شود.
موسوی لارگانی: 19 نفر از نمایندگان استان اصفهان استعفا دادند، طبق آیین‌نامه و قانون مجلس باید در اولین جلسه رسمی و علنی، رییس مجلس این استعفا را اعلام وصول کند، سپس در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. هر نماینده مستعفی نیم ساعت وقت دارد از مواردی که به دلیلش استعفا داده دفاع کند؛ دو نماینده به عنوان مخالف استعفا هم صحبت می‌کنند سپس برای هر نماینده مستعفی رای‌گیری می‌شود اگر مجلس رای بدهد، آن موقع استعفا قانونی و پذیرفته شده است و اگر رای ندهند، استعفا قابل قبول نیست.
یکی دونفر از همکاران که استعفای دسته جمعی را تحویل آقای لاریجانی دادند از ایشان خواسته‌اند که اگر می‌خواهند نمایندگان از خواسته‌ای که دارند صرف‌نظر کنند و پافشاری بر استعفا نداشته باشند، این موضوع را بررسی کنند؛ اگر حق با نمایندگان و مردم اصفهان است، قبل از اینکه بودجه به مجلس بیاید یا قبل از اینکه نهایی شود، این موضوع را رسیدگی کنند. پیش‌بینی می‌کنم اگر 19 نماینده که امضا کرده‌اند از مجلس خارج شوند، این تقریبا برای مجلس ضربه‌ای است و شاید در هیچ دوره‌ای چنین مساله‌ای پیش نیامده باشد، انتظارم این است که رییس مجلس ورود و این مشکل را برطرف کند.
