تهیه و پردازش و باز تاب رخدادهای مهم؛ از سوی رسانه ها، همواره سبب گردیده که این رسانه ها از جایگاهی استثنایی و دیگرگون در جامعه برخوردار باشند و هرچقدر به صدای مردم نزدیکتر باشند تاثیر گذاری و مقبولیت شان بیشتر می شود .
بلی عرصه آگاهی و تنویر افکار عمومی از چنان اهمیتی برخوردار است که به قول حافظ بزرگ "هزارگونه سخن در دهان و لب خاموش " بلکه اهل رای و نظر و صاحب کلک باشند که نه بر کناره که درمتن جامعه گام بر می دارند و قلم می زنند که جامعه بدون خبر و خبرنگار، تنفس در فضای بدون اکسیژن است. هرچند گام های اولیه برداشته شده و رسانه های استان با وجود مشکلات عدیده ای که دارند ولی نهایتا بایستی صدای مردم باشند، یعنی " از دل برخیزد تا به دل بنشیند " و این شدنی نیست مگر آنکه بخواهیم .
البته در زمینه تاثیر گذاری و نزدیک شدن به مخاطب عوامل زیادی نقش آفرینی می کنند از جمله زبان گویای مردم بودن در طرح و بیان مشکلات، تحلیل و ارایه راهکار های قابل اجرا و ... .
در همین زمینه گفتگویی داشتیم با خانم معصومه رشیدی کارشناس ارشد روزنامه نگاری و مدرس دانشگاه وی می گوید: مخاطب، از آن واژه هایی است که امروزه در سبد مصرفی همه جای گرفته و از ارکان مهم فهم ماهیت رسانه در دنیای مدرن است. رسانه های امروزی برای رسیدن به موفقیت و پیشبرد مشی رسانه ای خود به دنبال آن هستند تا نیازها و علایق مخاطبان را تشخیص داده و متناسب با آنها به تولید محتوا بپردازند؛ چرا که بر اساس نظریاتی که مخاطب را فعال و پویا می دانند بی توجهی به علایق و خواسته های مخاطبان باعث روگردانی آنها از رسانه شده و اقبال به رسانه را کاهش می دهند.
رشیدی افزود: نشریات استانی به عنوان یکی از ارکان اساسی در انعکاس وقایع و تحولات جغرافیای محل سکونت، اگرچه با تکیه بر دانش روزنامه نگاری حرکت خود را آغاز کرده اند اما در مسیر این حرکت و حتی پیش از آن یقینا مخاطب هدف خود را شناخته و در راستای وظیفه اطلاع رسانی خود گام برداشته اند. این مدرس دانشگاه گفت: مخاطبان هدف متشکل از افراد، گروه ها یا جوامعی هستند که بر هدف از پیش تعیین شده رسانه تاثیر می گذارند و رسانه ها تلاش می کنند تا با برآورده ساختن نیارهای خاص و منافع مخاطبان از طریق داستان های خبری خود، جهت گیری های سیاسی و ... مخاطبان هدف خاصی را جذب کنند.
وی اظهار داشت: اما مخاطبان هدف روزنامه ها چه کسانی هستند؟ مخاطب هدف روزنامه بر اساس تعدادی از عوامل متفاوت مشخص می شود. بهترین روش برای شناسایی مخاطب هدف روزنامه این است که از تکنیکRIVALING»»استفاده کنیم که از حروف اول کلمات نمایندگی، نهاد یا موسسه، ارزشها، مخاطب، زبان، ایدئولوژی، روایت و نوع یا گونه حاصل شده است.
نمایندگی: دلالت بر افراد، مکان ها و وقایعی دارد که معانی ضمنی و پنهان در روزنامه را منتقل می کند. یعنی اینکه چگونه یک مخاطب با بیان منافع، نیازها و دیدگاه ها، نماینده خودشان در روزنامه می شود.
موسسه: موسسه رسانه ای، گروهی بزرگی از افراد است که برای یک شرکت مشابه فعالیت می کنند تا پلت فرم های مختلف رسانه را تولید کنند. موسسات روزنامه معمولا برای تولید، چاپ و نشر و توزیع روزنامه مسوول هستند. اپل، سونی، نایک، والت دیزنی و ... نمونه هایی از موسسات رسانه ای مشهور هستند.
ارزش: ارزش های یک روزنامه با منافع مخاطبان هدف تامین می شود. از این رو کیفیت، ساختار و محتوای رورنامه باید مطابق با نیازهای مخاطب هدف باشد.
مخاطب: مخاطب مهمترین بخشی است که نهایتا درباره موفقیت و بقای یک روزنامه تصمیم می گیرد. بین روزنامه و خوانندگانش پیوند قوی وجود دارد و بدون مخاطب هدف، یک روزنامه هیچ بازاری برای برآورده ساختن ندارد.
زبان: زبان روزنامه بر ویژگی های جمعیت شناسی مخاطب هدف طراحی می شود. نماد شناسی نیز یک قرارداد است که نحوه و کیفیت آنکه چگونه یک روزنامه از طریق استفاده دقیق از علایم، کدها و نمادها ساخته می شود را توضیح می دهد.
ایدئولوژی: مجموعه ای از اهداف، عقاید یا اخلاقیات به اشتراک گذارده شده بین روزنامه و مخاطب است. در سال های اخیر ایدئولوژی های امروزی روزنامه ها مخصوصا بر روی تاثیرات سیاسی تمرکز می کنند، سیاست در میان طیف گسترده ای از جمعیت مخاطبان بیشتر و بیشتر محبوب شده است.
روایت: به این معنی که یک روزنامه چگونه می تواند در یک قالب خاص به عنوان متن خوانده شود. آیا روزنامه اخبار خود را به روشی گزارش می کند که علایق و منافع مخاطبان هدف را حمایت کند؟ آیا روزنامه با سخت خبر شروع می شود یا نرم خبر؟
نوع وگونه: طبقه بندی روزنامه/خبر را توضیح می دهد. به عنوان مثال روزنامه من می تواند به عنوان یک روزنامه خلاصه شده محلی طبقه بندی شود اما مهمترین خبر می تواند به عنوان یک خبر در مورد بهداشت جوانان طبقه بندی شود.
رشیدی گفت: برای اینکه بتوان مخاطب هدف روزنامه خود را شناسایی کرد در ابتدا باید با طرح این سوالات، یک مشخصات جمعیت شناسی ایجاد کنیم:
سن مخاطبان هدف چقدر است؟، جنسیت مخاطبان هدف چیست؟، قومیت مخاطبان هدف چیست؟، سوابق آموزشی مخاطبان هدف چیست؟، طبقه اجتماعی مخاطبان هدف چیست؟، وضعیت اقتصادی مخاطبان هدف چگونه است؟، موقعیت و مکان جغرافیایی مخاطبان هدف چگونه است؟
این موارد در دسترسی مخاطبان به محصول رسانه ای تاثیرگذار است و بنابراین لازم است نشریات استانی و شهری در محتوا و فرم مخاطب را با تمام ویژگی های سن، جنسیت، سواد، قومیت و... در نظر بگیرند. این نکته ای است که گردانندگان اینگونه نشریات کمتر به آن توجه می کنند چرا که معتقدند مصلحت مخاطب را بهتر از خود او می دانند اما هرگونه نادیده گرفتن، تقابل و انکار واقعیات اجتماعی، گرایش ها و سلیقه های مخاطبان باعث از دست رفتن اعتماد اجتماعی رسانه در میان مخاطبان خواهد شد!
